Veronica 9/97

Backup: Björk

Text: ?

Photos: ?

Haar motivatie om beromed te worden was puur. Niet voor de diamanten, niet voor het kaviaar en zeker niet voor de publiciteit. Nee, het was en is Bjork puur en alleen om de muziek te doen. Toch blijven tijdens een exclusief vraag gesprek met de IJslandse zangerres ook de nodige randverschijnselen niet onbesproken.

De hele wereld kent Bjork gudmundsdottir. Velen kennen haar als dat lieve elfje met het schattige IJslandse accent. Anderen kennen haar als de excentreike zangeres met de prachtige stem en de aparte videoclips. Maar iedereen kent bjork toch vooral als de woeste feeks die op het vliegveld van bangkok, voor het oog van de camera's een opdringerige vrouwelijke reporter letterlijk in de haren vloog. Tikje overdreven, oordeelde men. Maar als bjork enkele dagen na de tragische dood van Diana, prinses van Wales, neer strijkt in Amterdam om te praten over haar derde solocd "homogenic". moeten we toegeven dat haar reactie op de paparazzi misschien best begrijpelijk was.

Pers en paparazzi

"Mensen beseffen soms niet hoe vervelend het kan zijn", spreekt de frele zangeres. "velen begrepen niet waarom Diana altijd klaagde over de paparazzi. Ze had toch zeker alles wat haar hartje begeerde? Maar inmiddels hebben ze haar wel vermoord! Uiteraard kreeg zij vijfduizend keer meer aandacht dan ik, maar ik kan wel een beetje uitleggen hoe het voelt. roem brengt meer druk mee dan alleen leuke dingen. Voor mij is de grootste luxe niet kaviaar, feesten of een diamanten horloge. De grootste luxe is dat ik 's ochtends wakker word, een song heb gedroomd en zomaar naar een studio van mijn keuze kan vliegen om het dezelfde dag nog op te nemen. Waar ook ter wereld, en met mijn favotiete muzikanten. Dat is letterlijk een droom die werkelijkheid wordt. De rest is bagage waar ik niet om gevraagd heb. Ik doe mee aan foto's, intervieuws, tournees; alles om die liedjes kunnen blijven opnemen." Voor bjork is er een duidelijk verschil tussen pers en paparazzi. "doe ik een interview of fotosessie, dan stel ik me kwetsbaar op en laat een stukje van mezelf zien. Dan ben ik naakt. Maar dat is oke, want we hebben het tenslotte afgesproken. Als ik echter door mijn raam in m'n pyjama word gefotografeerd, terwijl ik met m'n kund sta te praten, dan is dat verkrachting! Paparazzi verdedigen zich met hetzelfde excuus als verkrachters: 'Oh, ik verkrachtte haar niet hoor, ze houdt toch zeker van seks?' En dat valt zeker in mijn geval nog mee, maar Lady Di werd 17 jaar lang 24 uur per dag gevolgd; een recept voor krankzinnigheid."

Turbulent jaar

Bjork's fraaie derde solo-album "homogenic", is een stuk donderder en meer ingetogen dan voorgangers "debut" en "post". De elf stemmige liedjes verschijnen na een turbulent jaar waarin het incident in Bangkok niet eens het dieptepunt was. De zangeres komt echter met de verrassende uitleg dat ze zelf op zoek was naar alle ellende: "ik had een heerlijk leventje in IJsland. Ik had een grote familie en leefde in een van de veiligste landen ter wereld. Ik tourde over de hele wereld met mijn band the Sugarcubes, maar ik kon altijd terug naar dat veilige nest. Ik dacht dat ik IJsland nooit zou verlaten. Maar op mijn 27e zocht ik opeens een uitdaging, wilde ik de duistere kant van mezelf ontdekken. Ik wilde niet langer een makkelijk leventje leiden en ik kreeg het ook niet. Ik zocht gevaar en ik vond het."

Donkere kant Bjork verhuisde naar Londen om zich vol overgave in het flitsnede danswereldje te storten. Met behulp van mensen als Nellees Hooper, Tricky en Goldie lanceerde zij haar succesvolle solo-carriere maar kwam tegelijkertijd volop in de schijnwerpers te staan En dat brengt altijd de aandacht van een enkele idioot met zich mee, zo ontdekten eerder al John Lennon en Monica Seles. Bjork (met een spannend lachje): "ik voelde me aangetrokken, zelfs geobsedeerd door mensen die in contact staan met hun dondere kant. Dat is heel belangrijk, je kunt per slot van rekening niet je leven lang een soort Julie Andrews blijven. Ik denkt dat ik in die tijd bewust een bepaalde boodschap uitstraalde. een boodschap die uiteindelijk terechtkwam bij een totale onbekende die besloot niet meer te willen leven en mij met hem mee te nemen. Daarom stuurde hij mijn een bom". Het verhaal is bekend: de Britse PTT onderschepte het levensgevaarlijke pakketje en de afzender een gestoorde Amerikaanse fan, pleegde zelfmoord vordat de politie hem kon arresteren. Een hevig geschokte Bjork had plotseling genoeg van haar donkere kant en trok naar Spanje voor de opnamen van "homogenic". Bjork: "het was tijd om dingen te overdenken. Ik besloot dat ik genoeg van de duisternis had geleerd, dat het een kwestie is van leven en dood kan zijn. Morgen is het messchien jouw beurt."

Kindvrouwtje

Op "homogenic" doet Bjork zoals gewoonlijk, weer alles zelf. Weliswaar geassisteerd door anderen, maar het IJslandse talent bepaalt zelf wat er op de plaat komt. Bjork is dan ook meer dan een zangeres. Haar carriere heeft ze volledig in eigen hand. Toch wordt ze nog altijd beschouwd als 'schattig'. En, het moet gezegd, zoals het kindvrouwtje daar op haar Amsterdamse hotelkamer op de grond zit, in haar Chinese jurk en de bijpassende rode muiltjes, voortdurend knabbelend aan allerlei zoete hapjes, is het inderdaad een uiterst knuffelbaar popje. "oh, dat is erg vleiend", reageerde Bjork desgevraagd. "als je beseft dat ik in de jaren tachtig al tourde met allerlei punkbands, van alles organiser, m'n eigen manager ben, de hele wereld afreis en leiding geef aan bands van wel tien man; dat ik al die niet-schattige dingen doe tewijl mensen me op m'n 31e nog steeds 'schattig' noemen... Ja, ik voel me zeer gevleid."